Przeciwnicy zmian obawiają się, że mogą pozwolić na przedłużenie kadencji prezydenta Faure Gnassingbé.
Ustawodawcy w Togo zatwierdzili zmiany w konstytucji dotyczące ograniczeń kadencji i sposobu wybierania prezydentów, co niektórzy politycy opozycji i grupy społeczeństwa obywatelskiego potępili jako konstytucyjny zamach stanu.
Parlament Togo przyjął poprawki już 25 marca, jednak reformy wywołały ostry sprzeciw opozycji, dlatego prezydent Faure Gnassingbé wezwał do dalszych konsultacji i drugiego głosowania w parlamencie.
Ustawodawcy ostatecznie zatwierdzili reformę pod koniec piątku, na kilka dni przed wyborami do organów legislacyjnych zaplanowanych na 29 kwietnia, które również zostały przełożone ze względu na kwestie związane ze zmianami w konstytucji.
Drugie czytanie zostało zatwierdzone, a wszystkich 87 obecnych polityków zatwierdziło nowy system, w którym prezydent będzie wybierany nie w wyborach powszechnych, ale przez parlamentarzystów.
Zmiany wprowadziły także parlamentarny system rządów i skróciły kadencję prezydenta z pięciu do czterech lat, maksymalnie do dwóch kadencji.
Nie uwzględnia okresu, w którym sprawował już urząd, co mogłoby pozwolić Gnassingbemu utrzymać się u władzy do 2033 r., jeśli zostanie ponownie wybrany w 2025 r., co jest wysoce prawdopodobnym scenariuszem przy kontrolowaniu parlamentu przez jego partię.
Przeciwnicy tych zmian obawiają się, że pozwolą one na przedłużenie 19-letnich rządów prezydenta i kontrolę nad władzą przez jego rodzinę. Jego ojciec i poprzednik, Gnassingbe Eyadema, przejął władzę w państwie przybrzeżnym Afryki Zachodniej w wyniku zamachu stanu w 1967 r.
W oświadczeniu wydanym w sobotę opozycyjna koalicja Dynamiczny na rzecz Większość Ludu (DMP) i inni sygnatariusze stwierdzili, że zmiany w konstytucji stanowią manewr polityczny mający umożliwić Gnassingbe przedłużenie dożywotniej kadencji.
Powiedzieli: „To, co wydarzyło się wczoraj w Zgromadzeniu Narodowym, to zamach stanu”.
Dodał: „W ciągu najbliższych kilku dni zostanie zorganizowany ruch na dużą skalę, aby powiedzieć „nie” tej konstytucji”.
„Utrzymaj władzę wszelkimi sposobami”
„Togo właśnie otworzyło nową stronę na swojej drodze do bardziej inkluzywnej i partycypacyjnej demokracji. To dla nas ulga i powód do dumy” – powiedział reporterom Kumyalo Anate, poseł z rządzącej partii Zjednoczona Unia Patriotyczna Gnassingbe. .
Jednak we wspólnym oświadczeniu wydanym w tym tygodniu grupa 17 organizacji społeczeństwa obywatelskiego stwierdziła, że poprawki stanowią „projekt… wywłaszczenia władzy przez reżim, który systematycznie sprzeciwia się wszelkim formom zmian demokratycznych”. Wezwali także główny blok polityczno-gospodarczy Afryki Zachodniej, ECOWAS, do podjęcia działań w odpowiedzi.
„Czas pokazał nam, że głównym interesem jego reżimu jest utrzymanie władzy wszelkimi środkami” – powiedział AFP przed głosowaniem Nathaniel Olympio, szef opozycyjnej partii togijskiej.
„Zawód przewodniczącego rady daje człowiekowi swobodę sprawowania władzy w sposób nieograniczony, więc logicznie uważamy, że jest to stanowisko, które sam by piastował”.
Kilka innych krajów afrykańskich, w tym Republika Środkowoafrykańska, Rwanda, Republika Konga, Wybrzeże Kości Słoniowej i Gwinea, wprowadziło w ostatnich latach inne zmiany konstytucyjne i prawne, umożliwiające prezydentom przedłużenie kadencji.
W regionie Afryki Zachodniej i Środkowej w ciągu ostatnich trzech lat doszło także do ośmiu wojskowych zamachów stanu.
Brutalne ataki policji na demonstracje polityczne były na porządku dziennym za Gnassingbé, podobnie jak podczas długich rządów jego ojca.
Faure Gnassingbé został ostatnio wybrany ponownie w 2020 r. zdecydowaną większością głosów, kwestionowaną przez opozycję.
Nowa konstytucja przewiduje także utworzenie nowej roli – Premiera, posiadającego szerokie uprawnienia do kierowania sprawami rządu.
