heic2408 – Wersja obrazu
23 kwietnia 2024 r
Aby uczcić 34. rocznicę wystrzelenia NASA i legendarnego Kosmicznego Teleskopu Hubble'a Europejskiej Agencji Kosmicznej 24 kwietnia, astronomowie wykonali zdjęcie Małej Mgławicy Hantle (znanej również jako Messier 76, M76 lub NGC 650/651) znajdującej się w odległości 3400 punktów świetlnych z dala. Lata w arktycznej konstelacji Galii. Mgławica fotoniczna jest ulubionym celem astronomów-amatorów.
Sklasyfikowana jako mgławica planetarna, M76 jest rozszerzającą się powłoką świecącego gazu wyrzuconą z umierającego czerwonego olbrzyma. Gwiazda ostatecznie zapada się w niezwykle gęstego, gorącego białego karła. Mgławice planetarne nie mają nic wspólnego z planetami, ale otrzymały tę nazwę, ponieważ XVIII-wieczni astronomowie korzystający z teleskopów o małej mocy uważali, że tego typu obiekty wyglądają jak planety.
M76 składa się z pierścienia, widzianego z krawędzi jako centralna struktura pasmowa, oraz dwóch płatków po obu stronach pierścienia. Zanim gwiazda spłonie, wypluwa pierścień gazu i pyłu. Pierścień został prawdopodobnie wyrzeźbiony w wyniku działania gwiazdy, której wcześniej towarzyszyła gwiazda podwójna. Opadająca materia utworzyła gruby dysk pyłu i gazu wzdłuż płaszczyzny orbity towarzysza. Na zdjęciu Hubble'a nie widać hipotetycznej gwiazdy towarzyszącej, więc możliwe jest, że gwiazda centralna została później pochłonięta. Dysk byłby kryminalistycznym dowodem astralnego kanibalizmu.
Główna gwiazda zapada się, tworząc białego karła. Jest to jedna z najgorętszych znanych pozostałości gwiazdowych, o temperaturze dochodzącej do 120 000 stopni Celsjusza, czyli 24 razy wyższej od temperatury powierzchni naszego Słońca. Śmigający biały karzeł można zobaczyć jako maleńką kropkę w środku mgławicy. Gwiazda widoczna na poniższej projekcji nie jest częścią mgławicy.
Dwa płaty gorącego gazu ulatniają się z góry i z dołu pasa, ograniczone do dysku, wzdłuż osi obrotu gwiazdy prostopadłej do dysku. Napędzane są przez przypominający tornado strumień materii z umierającej gwiazdy, przedzierający się przez przestrzeń kosmiczną z prędkością trzech milionów kilometrów na godzinę. To wystarczająco szybko, aby podróżować z Ziemi na Księżyc w nieco ponad siedem minut! Te obfite „wiatry gwiazdowe” przepływają do chłodniejszego, wolniej poruszającego się gazu, który został wyrzucony na początku życia gwiazdy, gdy była ona czerwonym olbrzymem. Intensywne promieniowanie ultrafioletowe niezwykle gorącej gwiazdy powoduje świecenie gazów. Czerwony pochodzi od azotu, niebieski od tlenu.
Biorąc pod uwagę, że nasz Układ Słoneczny ma 4,6 miliarda lat, cała mgławica to błysk na patelni z kosmicznym pomiarem czasu. Zniknie za około 15 000 lat.
34 lata historii i zdjęć
Od wystrzelenia w 1990 roku Hubble wykonał 1,6 miliona obserwacji ponad 53 000 obiektów astronomicznych. Do teraz, Archiwum Teleskopów Kosmicznych Mikulskiego Instytut Naukowy Teleskopu Kosmicznego w Baltimore w stanie Maryland zawiera 184 terabajty przetworzonych danych, gotowych do naukowego wykorzystania przez astronomów na całym świecie do wykorzystania w badaniach i analizach. Europejskie lustro danych publicznych znajduje się w Europejskim Centrum Astronomii Kosmicznej (ESAC) Europejskiej Agencji Kosmicznej w Archiwum naukowe Europejskiego Teleskopu Kosmicznego Hubble'a (eHST)..
Od 1990 roku opublikowano 44 000 artykułów naukowych na temat obserwacji Hubble'a. Obejmuje to rekordową liczbę 1056 artykułów opublikowanych w 2023 r., z czego 409 zostało napisanych przez autorów z państw członkowskich ESA. Zapotrzebowanie na wykorzystanie Hubble'a jest tak duże, że obecnie przekracza je sześciokrotnie.
W ciągu ostatniego roku działalności naukowej teleskop Hubble'a do nowych odkryć przyczynił się między innymi znalezienie wody w atmosferze najmniejszej jak dotąd egzoplanety, odkrycie dziwnej kosmicznej eksplozji daleko poza jakąkolwiek galaktyką macierzystą, śledzenie szprych na pierścieniach Saturna i znalezienie nieoczekiwanego domu dla Saturna. Najdalszy i najpotężniejszy szybki błysk radiowy, jaki kiedykolwiek widziano. Kontynuowano badania Hubble'a nad asteroidą Demorphos, która we wrześniu 2022 roku stała się celem celowej kolizji statku kosmicznego NASA w celu zmiany jej trajektorii, wraz z odkryciem skał uwolnionych w wyniku uderzenia.
Hubble w dalszym ciągu dostarcza także oszałamiających zdjęć obiektów niebieskich, w tym galaktyk spiralnych, gromad kulistych i mgławic gwiazdotwórczych. Nowo utworzona gwiazda była źródłem kosmicznego pokazu świetlnego. Zdjęcia z Hubble'a są także łączone z obserwacjami w podczerwieni z NASA/ESA/CSA Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba Aby stworzyć jeden z najbardziej wszechstronnych widoków Wszechświata w historii, obraz gromady galaktyk MACS 0416.
Większości odkryć Hubble'a nie spodziewano się przed wystrzeleniem, takich jak supermasywne czarne dziury, atmosfery egzoplanetarne, soczewkowanie grawitacyjne ciemnej materii, obecność ciemnej energii i częste powstawanie planet międzygwiezdnych. Hubble będzie kontynuował badania w tych obszarach, a także wykorzysta swoją wyjątkową moc ultrafioletową do badania takich zjawisk, jak zjawiska w Układzie Słonecznym, eksplozje supernowych, skład atmosfer egzoplanetarnych i dynamiczna emisja z galaktyk. Badania Hubble'a w dalszym ciągu korzystają z długiej bazy obserwacji obiektów Układu Słonecznego, zjawisk gwiazd zmiennych i innych egzotycznych zjawisk astrofizycznych Wszechświata.
Charakterystyka wydajnościowa Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba Został zaprojektowany tak, aby w wyjątkowy sposób uzupełniać, a nie zastępować Hubble'a. Przyszłe badania Hubble'a również skorzystają na możliwości synergii z Webbem, który obserwuje wszechświat w świetle podczerwonym. Łącznie komplementarne pokrycie długości fal obu teleskopów kosmicznych poszerza przełomowe badania w takich obszarach, jak dyski protogwiazdowe, powstawanie egzoplanet, niezwykłe supernowe, jądra galaktyczne i chemia odległego wszechświata.
Kosmiczny Teleskop Hubble'a działa od ponad trzydziestu lat i nadal dokonuje przełomowych odkryć, które kształtują nasze podstawowe rozumienie wszechświata.
więcej informacji
Kosmiczny Teleskop Hubble'a to projekt międzynarodowej współpracy Europejskiej Agencji Kosmicznej i NASA.
Źródło obrazu: NASA, ESA, STScI, A. Pagan (STScI)
Spinki do mankietów
Łączność
Bethany Downer
Dyrektor ds. komunikacji naukowej ESA/Hubble
E-mail: Bethany.Downer@esahubble.org
